سخنرانی TED کانال VIP – در مواقع تردید، مثل یک مادر فکر کنیم

۱۸ سال پیش، یک روز صبح، در یک روز زیبای شهریور از متروی شهر نیویورک بیرون آمدم. خورشید گرم و نورانی بود، آسمان، آبی و شفاف بود. پسر ۶ ماهه‌ام را داخل یکی از این آغوش‌های بچه جلوی سینه‌ام نگه داشته بودم، به طوری که می‌توانست همه چیز را ببیند. و وقتی خیابان ششم را به سمت راست پیچیدم، چیزی که پسرم دید ساختمان سازمان تجارت جهانی بود که در آتش می سوخت.

00:33
به محض این که متوجه شدم این یک حمله است، بدون این که واقعا فکر بکنم، اولین کاری که کردم، این بود که بچه‌ام را درآغوش به سوی خودم برگرداندم. نمی‌خواستم ببیند که دارد چه اتفاقی می‌افتد. و یادم می‌آید که شکرگذار بودم بابت این که پسرم هنوز آن‌قدر کوچک است که لازم نبود به او بگویم که کسی از روی عمد این کار را کرده است.

00:55
حادثه ۱۱ سپتامبر مانند رد شدن از مرز بود، مرزی خصمانه، به یک قلمروی خطرناک ناشناخته. ناگهان دنیا وارد یک فضای جدید رعب‌آور شد، من هم به عنوان کسی که تازه مادر شده در این میان بودم. یادم می‌آید که افکارم در تب و تاب بودند از ‌این که «چه‌طور از این بعد از بچه‌ام محافظت کنم؟» تا این‌که «دیگر چه‌طور می‌توانم بخوابم؟»

01:18
به هرحال، پسرم امسال ۱۸ ساله شد، مثل میلیون‌‌ها انسان دیگر که یازده سپتامبر ٢٠٠١ یک نوزاد بودند. آن زمان، همه‌ی ما، وارد این قلمروی ترسناک ناشناخته شده بودیم از تخریب آب و هوا گرفته، تا جنگ‌های بی‌پایان، رکود اقتصادی، تقسیمات سیاسی عمیق، و خیلی از بحران‌های جهانی دیگر که نیاز نیست لیست کنم، چرا که هر روز در تیتر خبرها تن شما را می‌لرزانند.

01:50
اما در این ١٨ سال مادری و در تمام سال‌هایی که به عنوان پیشتاز در سازمان جهانی حقوق زنان فعال بودم یک چیز یاد گرفتم و آن این که، همیشه راهی برای مواجهه با بحران‌های جهانی هست بدونِ این که آدمی احساس درماندگی و ناامیدی کند. خیلی ساده و در عین حال قدرتمند است. و آن این که مثل یک مادر فکر کنید.

02:13
بگذارید واضح‌تر باشم، برای این کار لازم نیست که زن باشید یا والد یک فرزند باشید. فکر کردن مثل یک مادر مثل یک دریچه است که هر کسی قابلیت استفاده از آن را دارد. الکسیس دِ وا شاعر می‌گوید، «مادری فقط فرآیند طبیعی دنیا آوردن فرزند نیست. بلکه رسیدن به درک نیازهای جهان است.»

02:38
البته، خیلی راحت است که روی آن مشکلاتی تمرکز کنیم که مانع ساختن دنیای بهتر می شوند: طمع، نابرابری، خشونت. بله، همه‌ی این‌ها هست. اما می توانیم در عوض انتخاب کنیم که دانه‌ای بکاریم، یک دانه‌ی متفاوت، و چیزی که می‌خواهیم را پرورش بدهیم، حتی در بحبوحه‌ی بحران.

02:58
مجید از عراق این را درک می کند. شغلش نقاشی ساختمان است و عمیقا به تساوی حقوق زنان اعتقاد دارد. وقتی داعش به شمال عراق محل زندگی مجید حمله کرد، او با یک سازمان محلی زنان کار می‌کرد تا کمک کند یک ریل زیرزمینی بسازند، در اصل یک شبکه فرار برای فعلان حقوق زنان و دگرباشان جنسی که هدف ترور بودند. وقتی از مجید پرسیدم که چرا جان خودش را به خطر می‌اندازد تا مردم امنیت داشته باشند، به من گفت که، «اگر ما آینده‌ی روشن‌تری می‌خواهیم، باید الان در تاریک‌ترین زمان آن را بسازیم تا بتوانیم یک روزی در روشنایی زندگی کنیم.» این است معنی کار عدالت اجتماعی، کاری که مادرها می‌کنند. ما در لحظه عمل می‌کنیم با ایده‌ای برای آینده‌ای که می‌خواهیم.

03:49
بهترین ایده‌ها همیشه اول غیرممکن به نظر می‌رسند. اما در همین دوره‌ی زندگی من، ما پایان آپارتاید را شاهد بودیم، تاکید بر این‌ که حقوق زنان فرقی با حقوق انسانی ندارد، برابری ازدواج، سقوط دیکتاتورها که دهه‌ها حکومت کردند و خیلی چیزهای دیگر را شاهد بودیم. همه‌ی این‌ها غیرممکن به نظر می‌رسیدند تا این که مردم دست به کار شدند تا آن‌ها را عملی کنند، و بعد، تقریبا به یک‌باره، اجتناب‌ناپذیر به نظر رسیدند.

04:20
وقتی که من بزرگ می‌شدم، چه زمانی که در ترافیک گیر می‌کردیم یا با مشکلات خانوادگی درگیر بودیم، مادرم عادت داشت بگوید، «یک اتفاق خوب قرار است بیافتد، فقط هنوز نمی‌دانیم چه است.» البته اعتراف می‌کنم که من و برادرهایم سر این مساله به مادرم می‌خندیدیم، اما مردم همیشه از من می‌پرسند که من چه‌طور با این سختی‌هایی که در کارم می‌بینم برخورد می‌کنم در کمپ‌های پناهندگی و مناطق بحرانی، و من یاد مادرم می‌افتم و آن دانه‌ی امید که او در وجود من کاشت. زیرا که، وقتی ما باور داریم که یک اتفاق خوب قرار است بیافتد و ما در به ثمر رسیدن آن اتفاق نقش داریم، شروع می‌کنیم از ورای سختی‌ها دیدن که آینده می‌تواند چه‌طور باشد.

05:07
در دنیای امروز هم خیلی ایده‌های ضروری غیرممکن به نظر می‌رسند اما روزی اجتناب‌ناپذیر خواهند بود: این که به خشونت علیه زنان پایان بدهیم، جنگ به گذشته‌ها بپیوندد، یاد بگیریم که با طبیعت آشتی کنیم قبل از این که خیلی دیر بشود و اطمینان حاصل کنیم که همه، مایحتاج لازم زندگی را داشته باشند.

05:32
البته این که بتوانیم چنین آینده‌ای را تصور کنیم فرق دارد با این که بدانیم چه‌طور آن راعملی‌ کنیم، اما فکر کردن مثل یک مادر در این راه هم، به ما کمک می کند. چند سال پیش، شرق افریقا دچار قحطی شد، و زن‌های سومالیایی که می‌شناختم با بچه‌های گرسنه در بغلشان چندیدن روز پیاده به دنبال آب و غذا می‌رفتند. حدود دویست و پنجاه هزار نفر تلف شدند، نصف آن‌ها نوزادها و کودکان خردسال بودند. زمانی که این فاجعه آشکار شد، بیش‌تر دنیا چشمشان را بستند. اما گروهی از زنان کشاورز سودانی، که فاطیما احمد هم جزوشان بود، –همانی که ذرت در دستش نگه داشته است– از این ماجرا آگاه شدند. آن‌ها پولی را که از درو پس انداز کرده بودند روی هم گذاشتند و از من خواستند که آن را برای مادران سومالی بفرستم. این کشاورزها می توانستند فکر کنند که قدرت چندانی ندارند تا کاری بکنند. به سختی از پس زندگی خودشان برمی‌آمدند، بعضی‌هایشان. بدون برق و وسیله‌‌ی خانه زندگی می کردند. اما این‌ها را پشت سر گذاشتند. کاری را کردند که مادرها می کردند: خودشان را به عنوان یک راه‌ حل دیدند و دست به کار شدند.

06:44
اگر فرزند داشته باشیم همیشه همین کار را می‌کنیم. تصمیم‌های مهم می‌گیریم در مورد بهداشت و سلامتی‌شان، تحصیلاتشان، سلامت عاطفی‌شان، حتی اگر دکتر هم نباشیم یا معلم یا تراپیست نباشیم. نیازهای فرزندمان رو شناسایی می‌کنیم و تلاش می‌کنیم تا آن‌ها را مهیا کنیم به بهترین نحوی که می‌توانیم. فکر کردن مثل یک مادر مثل دیدن کل جهان است از دریچه چشم کسانی که احساس مسوولیت می‌کنند در قبال آسیب‌پذیرترین موجودات. ما عادت نداریم که به کشاورزان به دید انسان‌های خیر نگاه کنیم، اما آن زنان مفهوم واقعی کلمه خیر بودند: عشق به انسانیت.

07:23
شالوده‌ی تفکر مثل یک مادر چیز غیرمنتظره‌ای نیست: آن عشق است. زیرا که عشق چیزی بیش از یک احساس است. یک ظرفیت است، یک فعل است، یک منبع تا بی‌نهایت تجدیدپذیر است– و نه فقط در زندگی خصوصی‌مان. ما تنفر را در فضای عمومی تشخیص می‌دهیم. درست است؟ سخنان نفرت‌آمیز، جنایت ناشی از تنفر. اما عشق را نه. عشق در فضای عمومی چیست؟ کورنل وِست، که یک مادر نیست اما مثل یک مادر فکر می‌کند، به بهترین نحو بیانش می‌کند: «عدالت تجلی عشق است در اجتماع.» وقتی ما به خاطر داشته باشیم که هر خط مشی تجلی ارزش‌های اجتماعی‌ست، عشق مثل ستاره‌ی ارزش‌ها در وسط می‌درخشد، ارزشی که بهتر از هر چیزی حامی آسیب‌پذیرترین‌ قشر است. و وقتی عشق را به عنوان لبه‌ی پیشرو در نظر بگیریم در تعیین خط مشی‌ها، به پاسخ‌های جدیدی می‌رسیم برای سوال‌های اساسی اجتماعی، مثل، «اقتصاد به چه دردی می خورد؟» «تعهد ما درقبال آن‌هایی که در مسیر طوفان هستند چیست؟» «چه‌طور از کسانی که از مرز ما وارد می‌شوند استقبال کنیم؟»

08:39
وقتی مثل یک مادر فکر می‌کنیم، نیازهای خیلی‌ها را در ارجحیت قرار می‌دهیم، نه فقط عده‌ای اندک. وقتی مثل یک مادر فکر می‌کنیم، اطراف خانه‌های ساحلی دیوار نمی‌سازیم، که مسیر سیلاب را به سمت محله‌های در معرض خطر منحرف کند. وقتی مثل یک مادر فکر می‌کنیم، سعی نمی‌کنیم کسی را تعقیب کنیم به جرم این که برای افرادی که از کویر رد می‌شوند آب گذاشته است. چون که می دانید–

09:05
(تشویق)

09:12
چون که می دانید که مهاجرت، درست مثل مادری کردن است، با امید عمل کردن است.

09:19
هرچند، هر مادری مثل یک مادر فکر نمی‌کند. وقتی یک انتخاب پیش روی‌مان است، خیلی از ما گزینه اشتباه را انتخاب می‌کنیم، پشت اسلحه یا سیم خاردار یا مزیت اجتماعی پنهان می‌شویم تا بقیه دنیا را انکار کنیم، با این تصور که می‌توانند با قایق نجات مسلح که سوختش از نژادپرستی و بیگانه‌هراسی است مسیرشان را به سوی امنیت پیدا کنند. همه‌ی مادرها الگو نیستند، اما همه‌ی ما گزینه‌ی انتخاب داریم. آیا ما می رویم در آن قایق نجات می‌پریم یا دست به دست هم یک کشتی مادر می‌سازیم که بتواند همه را حمل کند؟

09:53
ما می‌دانیم که چه‌طور یک کشتی مادر بسازیم، چه‌طور دنیا را درست کنیم و از درد و رنج بکاهیم. مثل یک مادر فکر کنیم. مثل یک مادر فکر کردن ابزاری‌ست که همه می‎‌توانیم از آن استفاده کنیم تا دنیای بهتری بسازیم.

10:07
سپاسگزارم.

10:08
(تشویق)